เทคนิคการถ่ายภาพด้วยโดรนและข้อควรรู้เกี่ยวกับกฎหมายในประเทศไทย
โดรนหรืออากาศยานไร้คนขับได้กลายเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังในวงการถ่ายภาพและการสื่อสารด้วยภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเทคโนโลยีในยุคดิจิทัลก้าวล้ำไปสู่การพัฒนาอุปกรณ์ที่มีความสามารถสูงในราคาที่เข้าถึงได้ การใช้โดรนเพื่อถ่ายภาพนิ่งและวิดีโอช่วยสร้างมุมมองใหม่ที่ไม่เคยเข้าถึงได้ในอดีต เช่น การจับภาพมุมสูงที่เผยให้เห็นภูมิทัศน์ที่แปลกใหม่ หรือการบันทึกการเคลื่อนไหวของวัตถุในลักษณะที่สมจริง อย่างไรก็ตาม การใช้งานดังกล่าวไม่ได้มีแค่ด้านเทคนิค แต่ยังรวมถึงข้อกำหนดทางกฎหมายที่ผู้ใช้จำเป็นต้องเข้าใจเพื่อใช้งานอย่างถูกต้องและปลอดภัย
ในเชิงเทคนิค การถ่ายภาพด้วยโดรนต้องคำนึงถึงปัจจัยสำคัญ เช่น การจัดองค์ประกอบภาพ การตั้งค่ากล้อง รวมถึงการใช้มุมมองที่สร้างความโดดเด่น ซึ่งช่วยเพิ่มคุณภาพของผลงานให้มีมิติและดึงดูดสายตา ขณะเดียวกัน ผู้ใช้งานต้องปฏิบัติตามกฎหมายที่กำหนดไว้ในประเทศไทย อาทิ การลงทะเบียนโดรน การปฏิบัติตามข้อจำกัดในการบิน และการขออนุญาตพิเศษในพื้นที่ควบคุม เพื่อป้องกันการละเมิดความปลอดภัยและสิทธิส่วนบุคคล
บทความนี้มุ่งนำเสนอความสำคัญของเทคนิคการถ่ายภาพด้วยโดรนควบคู่กับข้อกำหนดทางกฎหมาย เพื่อสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีนี้อย่างมีประสิทธิภาพและรับผิดชอบในสังคม พร้อมเป็นแนวทางสำหรับผู้ใช้งานในทุกระดับ ทั้งช่างภาพมืออาชีพ ผู้ใช้งานทั่วไป และผู้เกี่ยวข้องในอุตสาหกรรมสร้างสรรค์.
1. เทคนิคการถ่ายภาพด้วยโดรน
โดรนเป็นเครื่องมือที่ช่วยสร้างสรรค์มุมมองที่แปลกใหม่และน่าทึ่งในการถ่ายภาพ ทั้งภาพนิ่งและวิดีโอ เทคนิคที่ช่วยเพิ่มคุณภาพของผลงานมีดังนี้:
1.1 การจัดองค์ประกอบภาพ
- กฎสามส่วน: การแบ่งภาพออกเป็น 9 ส่วนด้วยเส้นแนวนอนและแนวตั้ง ช่วยให้วัตถุเด่นดูสมดุลและดึงดูดความสนใจ ตัวอย่างเช่น วางจุดเด่นของภาพ เช่น บ้านหรือต้นไม้ บนจุดตัดของเส้น
- เส้นนำสายตาและเส้นทแยงมุม: ใช้เส้นนำสายตาธรรมชาติ เช่น ถนน แม่น้ำ หรือเงา เพื่อดึงสายตาผู้ชมเข้าสู่จุดเด่นของภาพ
- การเล่นกับสมมาตร: เน้นวัตถุที่มีรูปแบบสมมาตร เช่น อาคารหรือสะพาน เพื่อให้เกิดความกลมกลืน
- การสร้างกรอบภาพ: ใช้ต้นไม้ ช่องหน้าต่าง หรือโครงสร้างใกล้เคียงเป็นกรอบธรรมชาติของภาพเพื่อสร้างความโดดเด่น
1.2 ถ่ายภาพในรูปแบบไฟล์ RAW
ไฟล์ RAW เป็นตัวเลือกที่เหมาะสำหรับช่างภาพมืออาชีพ เพราะสามารถเก็บรายละเอียดของแสง สี และมิติได้ครบถ้วนกว่ารูปแบบ JPEG แม้จะมีขนาดไฟล์ใหญ่ แต่ให้คุณภาพที่ดีเมื่อนำมาปรับแต่งในโปรแกรมต่างๆ เช่น Adobe Lightroom หรือ Photoshop
1.3 การตั้งค่ากล้องและการเลือกช่วงเวลา
- กลางวัน: ลด ISO และใช้รูรับแสงที่เล็กลง เพื่อหลีกเลี่ยงภาพที่สว่างเกินไป
- เวลากลางคืน: ปรับ ISO ให้สูงขึ้น เปิดรูรับแสงกว้าง และลดความเร็วชัตเตอร์ เพื่อให้ได้แสงที่เพียงพอ
- แนะนำให้ถ่ายภาพในช่วง Golden Hour (ช่วงเช้าหรือเย็น) เพื่อให้ได้แสงนุ่มนวลและสีสันที่สมบูรณ์ที่สุด
1.4 การบินเพื่อสร้างมุมมอง
- บินต่ำ: การใช้โดรนบินใกล้พื้นและผ่านสิ่งกีดขวาง เช่น ต้นไม้หรืออาคาร จะช่วยสร้างมุมมองที่เคลื่อนไหวแบบภาพยนตร์
- บินตามเป้าหมาย: ใช้โหมดติดตาม (Follow Mode) เพื่อให้โดรนจับภาพการเคลื่อนไหว เช่น คนที่วิ่งหรือรถยนต์ที่เคลื่อนที่
- บินวน: ใช้การบินหมุนรอบวัตถุเพื่อสร้างภาพที่มีพลังดึงดูดสายตา
2. กฎหมายเกี่ยวกับการใช้โดรนในประเทศไทย
การใช้โดรนในประเทศไทยมีข้อกำหนดที่ชัดเจน เพื่อรักษาความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัวของผู้อื่น ดังนี้:
2.1 การลงทะเบียนโดรน
- โดรนที่ติดตั้งกล้องทุกประเภทหรือมีน้ำหนักเกิน 2 กิโลกรัม ต้องลงทะเบียนกับ กสทช. และ กรมการบินพลเรือน
- การลงทะเบียนโดรนต้องแนบข้อมูล เช่น รุ่น น้ำหนัก และจุดประสงค์การใช้งาน การไม่ลงทะเบียนอาจมีโทษทางกฎหมาย
2.2 ข้อจำกัดการบิน
- ห้ามบินในพื้นที่หวงห้าม เช่น สถานที่ราชการ สนามบิน โรงพยาบาล หรือพื้นที่ใกล้เขตแดนโดยไม่ได้รับอนุญาต
- ห้ามบินในเวลากลางคืน หรือนอกระยะสายตา เว้นแต่ได้รับอนุญาตล่วงหน้า
- ต้องบินในระดับไม่เกิน 90 เมตร และต้องรักษาระยะห่างอย่างน้อย 9 กิโลเมตรจากสนามบิน
2.3 การขออนุญาตบินพิเศษ
- สำหรับการบินที่ต้องใช้ความสูงมากกว่า 150 เมตร หรือในเขตพื้นที่ควบคุม เช่น สถานที่ราชการ ต้องยื่นขออนุญาตล่วงหน้าผ่านระบบ Drone Information Platform System (DIPS)
2.4 หน่วยงานที่ได้รับยกเว้นการขึ้นทะเบียนโดรน
ตามกฎหมายที่กำหนดโดยกรมการบินพลเรือนและ กสทช. หน่วยงานบางประเภทได้รับการยกเว้นการขึ้นทะเบียนโดรน เพื่ออำนวยความสะดวกในงานที่มีความจำเป็นหรือเกี่ยวข้องกับการบริหารงานของรัฐ ได้แก่:
- หน่วยงานราชการและกองทัพ
- โดรนที่ใช้ในงานด้านความมั่นคง การป้องกันประเทศ หรือภารกิจพิเศษ เช่น การเฝ้าระวังชายแดน งานกู้ภัย หรือการตรวจสอบพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติ
- หน่วยงานที่ใช้โดรนเพื่อการค้นหาและกู้ภัย (SAR)
- หน่วยงานกู้ชีพหรือหน่วยบรรเทาสาธารณภัยที่ใช้โดรนสำหรับการค้นหาและช่วยเหลือผู้ประสบภัย เช่น การสำรวจพื้นที่ที่ยากต่อการเข้าถึง
- สถาบันการศึกษาและวิจัย
- การใช้โดรนในงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการสำรวจสิ่งแวดล้อม การเกษตร หรือภูมิศาสตร์ โดยต้องมีการแจ้งวัตถุประสงค์ชัดเจนและอยู่ในกรอบของงานศึกษา
- องค์กรที่ได้รับอนุญาตเป็นพิเศษ
- องค์กรที่ได้รับการอนุญาตจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อใช้งานโดรนในพื้นที่พิเศษ หรือในกรณีที่ต้องการสำรวจเพื่อการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เช่น บริษัทไฟฟ้า การตรวจสอบสายส่งไฟฟ้าหรือ
https://www.bing.com
https://masii.co.th
https://www.adobe.com/th_th/creativecloud/photography/discover/drone-photography.html
https://th.lightups.io/drone-photography-guide